Meisje leest aangrijpende verklaring voor in kinderpornozaak: 'Knap dat je dit doet'
1 mei, 18:00 • 5 minuten leestijd
NOORDWIJK - 'Hij heeft misbruik gemaakt van mijn kwetsbaarheid en mijn nieuwsgierigheid als meisje. Ik was toen nog net geen 13.' In een zaal vol journalisten, rechters, de officier van justitie en andere slachtoffers vertelde een tiener dinsdag met verstikte stem over haar ervaringen met zedenverdachte Michael L. (37). De man staat terecht voor online misbruik van achttien minderjarige meisjes. Na afloop van haar heftige verklaring krijgt ze complimenten van de rechter. In hoeverre helpt het om gebruik te maken van je spreekrecht en waar moet je op letten?
Het minderjarige meisje met lang, blond haar wordt dinsdag geïntroduceerd als 'slachtoffer nummer achttien'. Al die tijd dat ze haar slachtofferverklaring in de rechtbank in Den Haag voorleest, ruim tien minuten lang, kun je een speld horen vallen in de rechtszaal.
'Hoe ervaar ik het verloop van de strafzaak? Dat vind ik een moeilijke vraag. Want elke brief die ik krijg doet mij weer denken aan toen. En hoe hij mij liet voelen', zegt de tiener emotioneel. 'Bij het begin vond ik het erg lastig, maar ik vind het belangrijk dat ik dit doe. Want zo kan ik het eindelijk een plekje geven en dit afsluiten.'
Dreigen met publiceren intieme beelden
'Slachtoffer nummer achttien' verklaarde tegen de 37-jarige verdachte uit Noordwijk, die volgens justitie in het bezit was van 552 seksueel getinte foto's en 75 video's van minderjarige meisjes. Die stuurden zij naar L. omdat ze in de veronderstelling waren dat ze meededen aan een winactie.
L. lokte zijn slachtoffertjes met de belofte dat ze Air Jordans konden winnen, of dat hij naaktfoto’s van ze kon verwijderen van internet. Dan moesten ze wel eerst naaktfoto’s en filmpjes opsturen naar hem. Zijn slachtoffers waren meisjes tussen de 12 en 16 jaar.
L. doet zich voor als 15-jarige
L. kwam zo in het bezit van 184 kinderpornografische afbeeldingen van de achttien slachtoffers. Drie van de achttien tieners zou hij hebben verleid om voor hun eigen camera te masturberen. Dat lukte hem door zich voor te doen als een knappe 15-jarige jongen.
'Als ik terugkijk op wat er is gebeurd, voel ik mij dom. Want je denkt: Dat zal mij niet gebeuren. Daar ben ik veel te slim voor. Maar voordat je het weet, heb je het toch gedaan. Zonder erbij na te denken, en zenuwachtig voor wat hij van mij zou vinden', verklaarde het meisje met snikkende stem.
Luister hier naar de emotionele slachtofferverklaring van 'nummer achttien':
Slachtoffer van online misbruik doet verhaal
Wie een slachtofferverklaring in de rechtbank mag voorlezen of insturen, krijgt eerst een brief van het Openbaar Ministerie dat je recht hebt op spreekrecht. Of je spreekrecht hebt, hangt af van het misdrijf, weet woordvoerder Roy Heerkens van Slachtofferhulp Nederland.
'Bij misdrijven waarvoor de dader een gevangenisstraf kan krijgen van 8 jaar of meer heb je het recht om een verklaring af te geven. Ook bij een aantal andere misdrijven, zoals seksuele misdrijven, stalking, bedreiging en een verkeersongeluk met ernstig lichamelijk letsel of overlijden tot gevolg, staat het slachtoffers vrij in de rechtbank te verklaren.'
Er wordt niet gedicteerd
Slachtofferhulp Nederland heeft meerdere begeleiders in dienst die helpen bij het opstellen van een slachtofferklaring. 'Het is niet zo dat wij gaan dicteren, nee. Het is altijd het verhaal van het slachtoffer zelf', vertelt Heerkens. 'Samen met het slachtoffer en de advocaat helpen wij om de verklaring goed op papier te krijgen.'
Een slachtofferverklaring is altijd al onderdeel geweest van het dossier dat de rechter behandelt. Overigens tot zo'n twintig jaar geleden alleen op schrift. 'Maar sinds 1 januari 2005 is de verklaring zichtbaarder geworden, en mag je hem ook op zitting uitspreken.'
Slachtoffers krijgen podium
Het indienen of uitspreken van een verklaring helpt slachtoffers met de verwerking van het strafbare feit, blijkt uit meerdere onderzoeken. 'Vaak krijgen onze begeleiders terug dat slachtoffers echt een podium krijgen in het strafproces. Zodat ze kunnen vertellen over de impact van een misdrijf op hun leven.' Alleen al vorig jaar ondersteunde Slachtofferhulp Nederland 245 keer in district Den Haag bij spreekrecht of schriftelijke verklaringen.
'Het feit dat je zo'n plek krijgt, zorgt voor erkenning', gaat de woordvoerder verder. Slachtoffers worden letterlijk gehoord. En erkenning leidt tot herstel.' Natuurlijk is het ook een hele enerverende dag, met al die journalisten, rechtbankmedewerkers, de verdachte en anderen in de rechtszaal. Hoe ga je daar bij het gebruik van je spreekrecht mee om?
'Onze begeleiders krijgen terug dat de slachtoffers het enorm spannend vinden om te doen, maar dat er positief op teruggekeken wordt', weet de woordvoerder van Slachtofferhulp Nederland. 'Soms zijn het ook alleen de slachtofferadvocaten die gebruikers van het spreekrecht op weg helpen.'
Al voordat de slachtofferverklaring wordt voorgelezen in de rechtszaal, wordt doorgenomen wie waar zit en wat zijn of haar rol is. 'Daar zit dan de rechter, daar de verdachte, daar de advocaat. Dat bespreken we allemaal vooraf. Slachtofferhulp Nederland heeft ook een leidraad online staan voor het opstellen van een slachtofferverklaring.
Goed dat je dit doet, knap dat je dit doet
'Ik heb vertrouwen in het recht en ik heb aangifte gedaan om te voorkomen dat dit andere meisjes hetzelfde zou gebeuren', vertelde 'nummer achttien' in haar verklaring. 'Ik hoop dat de strafzitting goed gaat, en dat hij zijn verdiende loon krijgt.' De rechter: 'Goed dat je dit doet, ook heel knap dat je dit doet.'
Het Openbaar Ministerie heeft een celstraf van zes jaar en tbs met dwangverpleging geëist tegen de 37-jarige Michael L. uit Noordwijk. De rechtbank doet op 21 mei uitspraak.
